- De economie van Rusland staat onder zware druk door de oorlog in Oekraïne.
- Toch moeten westerse landen nog meer economische druk uitoefenen op Rusland om het ontwijken van sancties tegen te gaan.
- De Amerikaanse denktank Atlantic Council noemt 5 dingen die het Westen kan doen om de Russische economie een extra dreun te geven.
- Lees ook: De brain drain die Rusland teistert, legt een zware wissel op de economie: die is naar verwachting in 2026 kleiner dan de economie van Indonesië
De economie van Rusland heeft het behoorlijk zwaar te verduren door de oorlog in Oekraïne: er ontstaan forse tekorten op de Russische arbeidsmarkt door de inzet van jonge mannen in het leger, Rusland verdient minder aan de export van olie en binnenlands is er inflatoire druk door duurdere importen.
Toch zouden westerse landen nog meer kunnen doen om de druk op de Russische economie op te voeren, volgens onderzoekers van de Amerikaanse denktank Atlantic Council.
Mede door westerse economische sancties is de Russische roebel fors gedaald in de afgelopen twaalf maanden en is Rusland gedwongen om olie in het buitenland tegen relatief lage prijzen te verkopen.
Maar Rusland is ook beter geworden in het omzeilen van sancties, aldus de analisten van de Atlantic Council, waardoor de economie klappen heeft kunnen opvangen. Zo weet Rusland het door westerse landen opgelegde prijsplafond, waarbij Russische olie internationaal voor maximaal 60 dollar per vat verkocht mag worden, deels te omzeilen.
"Naarmate er zwaardere sancties werden opgelegd, zijn de Russische inspanningen om deze te omzeilen versterkt. Om de druk op het regime van de Russische president Vladimir Poetin verder op te voeren, of ten minste te handhaven, zou het Westen de sancties en andere economische maatregelen moeten intensiveren", schrijft de Atlantic Council in een recente analyse.
De onderzoekers noemen 5 dingen die westerse landen kunnen doen om de druk op te voeren:
1. Versterken van de controles op handel met Rusland
De controles op de export van westerse goederen naar Rusland zouden effectiever kunnen worden gehandhaafd, gelet op recente berichten dat Rusland erin slaagt om via omwegen belangrijke producten het land binnen te smokkelen.
"Effectievere handhaving vereist meer ambitie en aanzienlijke investeringen in de bestaande infrastructuur voor coördinatie en handhaving van de exportcontrole in de G7-landen", aldus de denktank.
2. Het prijsplafond van $60 per vat voor de internationale verkoop van Russische olie strenger handhaven
Sommige energie-experts zeggen dat Rusland waarschijnlijk olie verkoopt boven het door westerse landen ingestelde prijsplafond van 60 dollar per vat. Dat komt deels door een maas in de wet, waarbij olieleveranciers de transportkosten opblazen, maar technisch gezien Russische olie doorverkopen onder de 60 dollar per vat.
Dit kan Rusland in het tweede kwartaal van dit jaar al meer dan 1 miljard dollar aan extra export-inkomsten hebben opgeleverd, volgens een analyse van de Financial Times.
Strengere controles op de internationale verkoop van Russische olie zijn nodig, aangezien ruwe olie een van de belangrijkste inkomstenbronnen van Moskou is.
Een betere handhaving houdt ook in dat bedrijven die de handel in Russische olie faciliteren, worden gevolgd en dat er sancties worden opgelegd aan degenen die de regels van het prijsplafond overtreden.
3. Russische buitenlandse reserves die in westerse landen zijn geblokkeerd, inzetten voor de wederopbouw van Oekraïne
Rusland houdt een deel van zijn financiële reserves aan in westerse landen. Na de invasie van Oekraïne werden die tegoeden geblokkeerd. Het gaat om een bedrag van ongeveer 360 miljard dollar aan buitenlandse reserves.
Die reserves blijven geblokkeerd totdat Rusland betaalt voor de schade die het heeft aangericht in Oekraïne, gaven de G7-landen aan bij een recente top.
De onderzoekers van de Atlantic Council suggereren dat dit geld ook nu al gebruikt kan worden om Oekraïne weer op te bouwen. Dat zou een "enorme" symbolische impact hebben. Rusland heeft deze reserves waarschijnlijk al afgeschreven.
4. Het verborgen vermogen van Russische oligarchen in het westen aanpakken
Russische oligarchen houden naar verluidt grote hoeveelheden van hun vermogen heimelijk aan in westerse landen. Volgens het rapport van de Atlantic Council moet er actiever gejaagd worden op die verborgen vermogens.
5. Een strikt financieel embargo opleggen aan Rusland
Westerse landen hebben vorig jaar al sancties opgelegd aan grote Russische banken, maar die zouden financiële transacties nog altijd kunnen faciliteren via kleinere banken die niet onder de sancties vallen.
Als het Westen een volledig embargo oplegt aan de financiële sector van Rusland, kan Rusland nog verder geïsoleerd worden van de rest van de wereldeconomie, aldus de onderzoekers van de Atlantic Council.
Sommige economen zeggen dat de Russische economie het moeilijker heeft dan officieel wordt gesuggereerd en dat het Kremlin bepaalde statistieken achterhoudt. Alternatieve indicatoren zouden erop duiden dat de Russische economie het veel zwaarder heeft dan de Russische regering wil doen geloven.